A miña amiga tivo un bebé. Varias das miñas amigas, en realidade. Nos últimos anos moitas das miñas amigas convertéronse en nais. Ningún dos meus amigos foi pai. Ningún dos pais dos fillos das miñas amigas —aínda que moitos me caian ben— é amigo meu. En fin, non sei que di iso de min, se é que hai algo que dicir. Fixen, no último lustro, moitos agasallossen criterio ningún: contos infantís, mantiñas de texturas variadas e ata un xogo de biberóns. Sempre aconsellado polas dependentas das tendas ás que acudía. Ao principio, esforzábame en querer agasallarlles algo tamén a elas. Pensaba en lecturas, nunha botella de viño, se cadra para máis adiante, se é que decidían deixar de aleitar. O caso é que todas as opcións que se me ocorrían resultaban ser pouco adecuadas. Todas estaban destinadas ás persoas que as miñas amigas eran antes de ser nais. Ocorríanseme antoloxías de Sylvia Plath. Recomendei mil veces As nais non, de Katixa Agirre. E despois, case de inmediato, deixei de recomendalo. Creaba malestar. “Igual dentro duns anos, cando o neno sexa grande...”.

As miñas amigas tiveron bebés e, nalgúns casos, distanciámonos. Noutros, non. Pregúntome se isto lles pasou aos amigos dos pais. Se ser pai implica tamén esa distancia de rescate respecto do fillo —próxima, continua, abafante—, e de afastamento respecto da vida que foi, pero xa non —as amizades—. Algo me fai pensar que poucas veces acontece así para eles.

Nunca sentín que queira ser pai. É algo no que penso a miúdo: a non paternidade. Teño amigas que non foron nais e ás que lles preguntan constantemente cando o serán ou por que non o son. Teño amigas ás que lles preguntan de fronte se están embarazadas. As imaxes e conceptos que sosteñen a familia tradicional seguen exercendo sen descanso a súa violencia sobre elas, sobre nós. É quizais por iso que me gustou tanto 3. Un eloxio da amizade, o último libro publicado en España do pensador francés Geoffroy de Lagasnerie. Nel, Lagasnerie —apoiándose na socioloxía de Bourdieu e a relectura queer que dela fai Didier Eribon— opón en varias ocasións os conceptos de familia e amizade e fala sen cancelas da modificación brutal dos vencellos afectivos que supoñen o matrimonio e o nacemento dun primeiro fillo. Nunha pasaxe que me gusta especialmente, por exemplo, exponse de maneira sucinta a tiranía do madrugadorismo: como o mundo, de súpeto, parece ter que ordenarse arredor da decisión allea dunha amiga de ser nai (os horarios, os lugares, as conversas), como a escala de prioridades se ve truncada sen explicación nin remedio —é máis, contando coa comprensión e o bo ver da maioría social. É aí cando aparece a distancia. Elas toman unha ou outra decisión —de maneira libre ou obrigada?— e deixamos de vernos. Ao principio, iso creábame un nó no estómago, unha especie de remorso. Debía dobregarme a unha decisión allea? Aceptar o nacemento como algo irremediable? Era eu caprichoso, egoísta? Acaso ter fillos é unha obriga, un deber inescusable, algo que agradecerlle aos demais cando un non os ten, ou non pode telos, ou decide non telos? Pasa soster a rede de coidados por transixir con modelos de relación e crianza cos que estamos en desacordo?