Coidar dun descoñecido

Os días de temporal penso en meu pai. Foi sempre así desde que teño memoria. Antes de nacer eu, el comezou a traballar como repartidor por primeira vez. Ata entón, montaba cociñas. Tiña vinte anos. En febreiro cumprirá 52. Nas tres últimas décadas, meu pai vendeu e repartiu todo tipo de alimentos conxelados: carne, peixe, marisco, croquetas, verduras xa cortadas e mesturadas... Ás veces traballando para outros e ás veces como autónomo. En furgonetas ou en camións. Varían as rutas, os clientes. Se penso en meu pai nos días de temporal, é porque así mo ensinou miña nai dende pequeno. E non quero dicir con isto que miña nai estivese preocupada ou agardase con angustia na casa polo marido condutor os días chuvia ao caer a noite. Non, nunca foi desas. A primeira vez que viaxei en avión, por exemplo, sendo aínda eu un adolescente, estaba asustado. Conteillo a miña nai e contestou: “Pero ti queres ir? Pois se queres ir e o avión cae e morres, morres contento. E o máis importante, sabemos nós que morriches feliz”. Ela é así.

De mamá herdei esa sorte de pragmatismo extremo. De papá, o don de xentes. E dos dous, creo eu, esta preocupación xenuína polos descoñecidos. Sobre todo, polos descoñecidos que están traballando. A miña nai nunca lle preocupa que meu pai poida ter un accidente. Tampouco a min. Parécenos que iso é algo máis ou menos fortuíto. Cuestión de sorte (e do empresario). Preocúpanos en cambio pensar nel saíndo do coche e descargando mercancía cunha chuvia que asoballa. Facendo carreiras pequenas entre o camión e a porta dun restaurante ou dunha casa. Preocúpanos que estea mollado ou teña frío. Imaxínoo entrando en calor: vinlle mil veces ese xesto de cuspir nas mans e fretalas moi forte e moi rápido antes de devolvelas ao volante.

Pómoslles nomes ás borrascas —Éowyn, Herminia, Ivo— pero na cidade apenas reparamos na xente que traballa para nós e supoño que eles farán o mesmo comigo. Se miro pola ventá, teño unha vista nesgada a unha das principais rúas comerciais de Compostela. As luces dos escaparates seguen acendidas aínda despois do peche das tendas e reflíctense sobre o pavimento. “Chove de lado”, comenta Luis detrás de min. E vexo apenas unha ou dúas persoas intentando avanzar mentres empurran co paraugas contra o vento que insiste. É entón, sobre as dez da noite, cando comezan a chegar eles: riders en moto ou bicicleta. Primeiro un, logo dous. Ata que son máis dunha ducia en cuestión dunha hora. De alí a un anaco, algún mesmo repite. Refúxianse como poden baixo a roupa de augas. As motos tremen e métenas case dentro dos portais.

Nun verso que adoro, Lucía Aldao escribe: “isto é un poema e hai xente detrás”. Nas aplicacións de Glovo, Uber Eats ou Just Eat, ás veces un pode saber o nome do repartidor que vai chegar coa comida. Nalgúns casos mesmo hai unha pequena foto do rostro, pero non creo que ninguén repare nelas. Se cadra, os días de temporal, a app debería indicar nada máis abrirse: “Esta é unha empresa explotadora que deshumaniza os seus falsos empregados e te deshumaniza a ti e hai xente detrás”. Pero claro, iso é demasiado longo e tampouco moi agradable. Quita o apetito. Pregúntome se a xente que pide que lles leven comida á casa en días coma estes, o seguiría facendo se, ademais da foto e do nome, se visen obrigados a falar cos repartidores un anaquiño ao chegaren ás súas portas, se soubesen como se chaman os seus fillos ou as súas parellas, se soubesen por onde lles gusta saír a bailar ou a que equipo de fútbol animan.

Non sei se todos os clientes de meu pai son boa xente. Seguramente non. Pero el coñécelles o nome a case todos e case todos coñecen o seu. Tamén lle regalan cousas, sobre todo nas casas: froita, verdura, ovos. “Lévao que se non vaise perder!”. Nos bares e restaurantes convídano ao café e avísano cando saio no xornal. Porque esa xente á que non coñezo, sabe o meu nome de memoria. Sabe que son o fillo de meu pai e que son escritor. Esa xente descoñecida coida del mentres eu o penso. E iso é unha sorte, porque cada vez hai menos quen coide de nós. Ou se cadra non coidan abondo. Porque xa case ninguén repara en que iso que levan ao lombo os riders é unha mochila, si, pero hai xente detrás. E cada vez máis, esa xente vese obrigada a confiar na bondade dos descoñecidos. Sobre todo, crédeme, nos días de temporal.