O Festival Internacional de Cine de Berlín, a Berlinale, un dos máis prestixiosos do mundo, adiantou parte da súa programación na que o cine feito en Galicia marcará un novo fito. Do 16 ao 26 de febreiro terá lugar a competición e estrea mundial das longametraxes Sica, de Carla Subirana, e Matria, de Álvaro Gago, nas seccións Generation e Panorama respectivamente. Unha gran noticia para o cine feito en Galicia e para estes directores, ambos debutantes en longametraxes de ficción, cuxas obras teñen moitos elementos en común. Ambos foron filmados en galego, co mar da Costa da Morte e as Rías Baixas como pano de fondo e as mulleres como protagonistas das súas historias.
“Levabamos varios meses esperando a nosa oportunidade nalgún gran festival, tratando de atopar o noso lugar. Recibimos moi boa vibra coa película e estivemos ao bordo de dúas grandes competicións, ata que chegou Berlín”, explica o cineasta vigués Álvaro Gago, para quen a Berlinale é unha competición moi especial. “É o primeiro festival ao que fun como público na miña vida, a través dun intercambio de estudantes de cine. Estiven alí dez días nunha casa e quen me ía dicir que 14 anos despois ía estrear aquí a miña primeira película”, declara emocionado.
Álvaro Gago (Vigo, 1986), desenvolveu o guión de Matria, a súa estrea, baseada no gran éxito internacional da curtametraxe homónima que dirixiu. A curta tivo unha enorme repercusión internacional cando recibiu o Gran Premio do Xurado no Festival de Sundance en 2018, ao que lle seguirían numerosos recoñecementos ata quedar como finalista á mellor curtametraxe de ficción nos Premios Goya.
Matria é unha homenaxe a unha heroína anónima da supervivencia diaria nunha localidade costeira de Galicia. Conta a historia de Ramona, que vive nun contexto laboral hostil e cun futuro incerto, e sacrifica a súa vida polo benestar da súa filla. O filme está protagonizado por María Vázquez e o elenco complétano Soraya Luaces, Santi Prego, Eduardo R. Cunha Tatán e Susana Sampedro. Ademais, tamén participará Francisca Iglesias, protagonista orixinal da curtametraxe e da historia real na que se basea a película, rodada en diferentes localizacións das Rías Baixas, paisaxe emocional constante na filmografía do director. Está producido pola compañía galega Matriuska Producciones, Avalon PC, Elástica Films, Ringo Rango e Felicidad La Pelicula. “A estrea en Berlín é unha rampla de saída excepcional antes de chegar aos cines”, di Gago sobre a súa película debut, que está previsto que se estree nos cines o 24 de marzo.
Namorado da Costa da Morte
A outra longametraxe que terá a súa estrea internacional en Berlín será Sica, dirixida pola catalá Carla Subirana, unha cineasta que se namorou da Costa da Morte mentres paseaba polo Camiño dos Faros e decidiu rodar a súa película tamén en galego. “Berlín é o festival máis importante do mundo despois de Cannes e iso sitúa a película no mapa a nivel público, mercado e axentes e prensa internacional”, declara Andrea Vázquez, a galega que coa súa produtora Miramemira foi clave no rodaxe da película na Costa da Morte, como xa fora como produtora de O que arde , a aclamada película de Óliver Laxe.
“Carla Subirana quedou fascinada pola Costa da Morte. Mentres camiñaba, a xente contoulle historias de naufraxios que a engaiolaron e a partir de aí creou a protagonista feminina que é Sica, explica esta produtora galega afincada en Barcelona.
A película conta a historia dunha adolescente de 14 anos, que está obsesionada con que o mar lle devolva o corpo do seu pai, falecido nun naufraxio na zona. Sica investiga as circunstancias do accidente e afonda nun doloroso proceso de descubrimento, ao que chega a través do seu crecemento persoal. O protagonista da película é o mozo Thais García, elixido entre un laborioso casting de selección por toda a Costa da Morte. “Durante seis meses calculo que veriamos unhas 500 nenas e nenos, ata chegar ao protagonista”, explica Andrea Vázquez sobre o proceso, no que tamén elixiron aos debutantes Marco Antonio Florido e María Villaverde, completando o elenco con actores profesionais. Núria Prims e Lois Soaxe.
Sica é a primeira longametraxe de ficción de Carla Subirana, despois de dúas interesantes longametraxes documentais anteriores, cunha mirada moi persoal, como Nadar (2008) e Volar (2012). Ademais de Miramemira, a película está producida por Alba Sotorra, Zuzú Cinema e Amorambre Films. “Queriamos facer unha película que atendese ao público máis novo. Por iso, o noso primeiro obxectivo foi a Berlinale, coa sección Xeracións, centrada en abrir o cine independente a este tipo de público”, sinala Vázquez sobre o obxectivo da película, que impulsou xunto aos seus socios Alba Sotorrra e Xavi Font. cos que virán como produtores a Berlín por primeira vez cunha película entre os seleccionados.
Despois de que Carla Simón triunfase o ano pasado na Berlinale con Alcarrás , un filme rodado en catalán, parécenos un bo momento para que os grandes festivais sigan abrindo a porta ao cine en linguas minorizadas e aos cineastas que o utilizan sen complexos. “Carla Subirana é catalá, pero desde o principio deixou moi claro que Sica tiña que estar en Galicia, na Costa da Morte e só tiña sentido rodala en galego”, explica a produtora Andrea Vázquez.
“Eu filmo en galego como algo natural e non obrigado. As películas falan por ti, pídenche cousas e pídenme que as rode en galego”, reflexiona Álvaro Gago, que rodou todas as súas curtametraxes nesta lingua. “A linguaxe nunca vai prexudicar a calidade dunha película nin impide que abra outras portas e o feito de ser seleccionados para a Berlinale é un exemplo”, di o director de Matria .